Τυπικά, στην Ελλάδα μπορεί να υπολόγιζες στον κάθε μήνα 300 ευρώ για νοίκι, 100 για λογαριασμούς και 300 ευρώ για σένα. Και ως εκεί - άντε και 25 ευρώ στο ΚΤΕΛ ή στον ΟΣΕ κάθε τόσο για να πας να δεις τους δικούς σου.
Στην Αγγλία η κατανομή των εξόδων είναι τελείως διαφορετική - καταρχήν είναι δύσκολο να υπολογίζεις τα έξοδα με το μήνα, επειδή πολλά έξοδα γίνονται άπαξ του έτους ή του τριμήνου, ιδιαίτερα αν μένεις σε εστία. Μετά, επειδή αποχωρίζεσαι πολλές συνήθειες της Ελλάδας προσπαθείς να τις ανακαλύψεις και στην Αγγλία, κάτι που είναι ενδεχομένως κοστοβόρο.
Το καλό βέβαια είναι ότι τελευταία η λίρα έχει πέσει ως προς το ευρώ - 1,26 ευρώ για κάθε λίρα, πολύ καλή αναλογία, καλύτερη ακόμα και από το 1998 που την είχα αγοράσει για 486 δρχ. Σε συμφέρει να πας σε μία τράπεζα και να μετατρέψεις ένα μεγάλο ποσό σε λίρες πριν ταξιδέψεις. Πολλές τράπεζες έχουν φοιτητικά εμβάσματα. Εναλλακτικά μπορείς να χρησιμοποιείς την ελληνική πιστωτική σου για τις αγορές με πιστωτική, αλλά ούτως ή άλλως το λογικό είναι να ανοίξεις ένα λογαριασμό στην Αγγλία και να κινείσαι με αυτόν. Διάλεξε μία τράπεζα κοντά ή μέσα στο πανεπιστήμιο για να μην παιδεύεσαι. Πολλές έχουν προσφορές για τους φοιτητές που ανοίγουν νέο λογαριασμό (mp3 player ή εκπτωτική κάρτα τρένου). Ψάξε το.
Ας τα δούμε αναλυτικά όμως το πώς θα ξοδέψεις τα λεφτά σου στην Αγγλία:
1. Τα δίδακτρα
Είναι γεγονός, στην Αγγλία υπάρχουν δίδακτρα! Και δεν είναι και ιδιαίτερα φτηνά. Ευτυχώς οι Έλληνες λογιζόμαστε ως home students λόγω της Ευρωπαϊκής Ένωσης και πληρώνουμε σχετικά λίγα. Υπολόγιζε γύρω στις £3500 για ένα νορμάλ μάστερ (θα πλήρωνες £11000 αν λογιζόσουν ως international student!). Αυτά τα δίνεις είτε μπραφ μαζί με την εγγραφή (έχεις και μία σχετική έκπτωση έτσι) είτε σε 2-3 δόσεις μέσα στο έτος. Υπάρχουν δυνατότητες για υποτροφίες (μέσω ΙΚΥ κυρίως) αλλά οι διαδικασίες είναι εξαιρετικά δύσκολες. Θα τα πληρώσεις αναγκαστικά.
2. Ο laptop
Στα δικά μου χρόνια υπήρχαν κάποιοι ρομαντικοί φοιτητές που πίστευαν ότι μπορούσαν να βγάλουν ολόκληρο πτυχίο χωρίς τη χρήση υπολογιστή ("Δε μου αρέσουν οι υπολογιστές!" και άλλα τέτοια γραφικά). Αργά ή γρήγορα καταλάβαιναν το σφάλμα τους. Δεν υπάρχει περίπτωση να βγάλεις πτυχίο χωρίς το δικό σου laptop! Τελεία και παύλα!
- Έχεις να παραδίδεις εργασίες σε ρυθμούς χαλάζης. Και, όχι, δε θέλεις να σέρνεσαι κάθε τρεις και λίγο στους κοινόχρηστους υπολογιστές του πανεπιστημίου.
- Η επικοινωνία σου με τους καθηγητές θα γίνεται κυρίως μέσω email, όπως επίσης και οποιαδήποτε επίσημη ενημέρωση του πανεπιστημίου προς εσένα (επιστροφές βιβλίων στη βιβλιοθήκη, αλλαγές ωραρίων κτλ.). Το δικό μου πανεπιστήμιο θεωρούσε ακαδημαϊκή υποχρέωση των φοιτητών να ελέγχουν το πανεπιστημιακό τους email τουλάχιστον άπαξ της εργάσιμης ημέρας.
- Όλο το ακαδημαϊκό ψάξιμο που θα κάνεις θα γίνεται μέσω internet. Σιγά μην ξεφυλλίζεις journals εν έτει 2008. Τα journals θα τα πιάνεις μόνο για να τα φωτοτυπήσεις (και αν). Πολλοί καθηγητές επίσης αναρτούν τις σημειώσεις τους μόνο ηλεκτρονικά - για να μη μοιράζουν φυλλάδια εν ώρα μαθήματος.
- Όλη σου η επαφή με τον έξω κόσμο, και κυρίως με το κομμάτι του που λέγεται Ελλάδα, θα γίνεται μέσω του internet. Μουσική, ειδήσεις, επικοινωνία, MSN, Skype, ταινίες, ραδιόφωνο, όλα θα γίνονται μέσω του internet. Το 1998 εγώ πρόλαβα και αντάλλαξα καμιά δεκαριά χειρόγραφα γράμματα με φίλους μου στην Ελλάδα. 10 χρόνια μετά, δεν πιστεύω να υπάρχει μορφωμένος άνθρωπος χωρίς email...
Όπως τονίζει και η pixelsprite, οι Macintosh στην Αγγλία είναι φτηνότεροι. Δε γνωρίζω από αυτά, ήμουν ανέκαθεν παιδί των PC. Αν ενδιαφέρεσαι για iBook, ψάξε για να δεις τιμές στο PC World.
3. Τα εισιτήρια
Σε αντίθεση με την κοινή άποψη (contrary to common belief), τα μεταφορικά Ελλάδα-Αγγλία δεν είναι από τα κύρια έξοδά σου. Καταρχήν, υπάρχουν κόλπα για να μειώσεις αυτά τα έξοδα κατά πολύ. Σε γενικές γραμμές, αεροπορικό εισιτήριο πάνω από τις £200 είναι "τσιμπημένο". Μπορείς να βρεις και φτηνότερο. Ελλάδα θα πας 1 μήνα τα Χριστούγεννα, 1 μήνα το (δυτικό) Πάσχα και το καλοκαίρι. Οπότε υπολογίζεις γύρω στις £600 για έναν χρόνο.
- Η πρώτη σου πτήση από Ελλάδα για Αγγλία θα είναι απλής μετάβασης (one-way)! Από εκεί και πέρα, τα εισιτήριά σου θα είναι Αγγλία-Ελλάδα-Αγγλία και όχι Ελλάδα-Αγγλία-Ελλάδα! Ο λόγος είναι ότι λόγω τουρισμού/ανταγωνισμού, οι τιμές εισιτηρίων στην Αγγλία είναι καλύτερες.
- Απέφυγε τους τουριστικούς πράκτορες (Lunn Poly, Thomas Cook κτλ.). Είναι καλοί μόνο στο να κλείνουν πακέτα διακοπών με ξενοδοχεία. Πολλοί επίσης προτιμούσαν να κλείνουν charter εισιτήρια με αεροπορικές εταιρίες που δεν τις ήξερε ούτε η μάνα τους. Δεν το δοκίμασα ποτέ και δεν το συνιστώ. Κακή εξυπηρέτηση, ώρες αναχώρησης τα χαράματα και ένα αεροπλάνο γεμάτο Άγγλους τουρίστες.
- Οι ημερομηνίες που κλείνει το πανεπιστήμιο σου είναι γνωστές ήδη από την αρχή του ακαδημαϊκού έτους και τηρούνται απαρέγγλιτα! Οπότε, δεν έχεις λόγο να μην κλείσεις εισιτήρια νωρίς. Όσο πιο νωρίς, τόσο πιο φτηνά.
- Μην περιορίζεσαι στις απευθείας αεροπορικές συνδέσεις (Ολυμπιακή, Aegean, British). Εχεις συνήθως πολλές παραπάνω επιλογές αν κάνεις transit (αλλαγή) σε κάποιο ενδιάμεσο αεροδρόμιο, και αυτό γιατί εξυπηρετείσαι από πολύ περισσότερες εταιρίες (οι αεροπορικές εταιρίες μπορούν να εκτελούν πτήσεις μόνο από/προς τη χώρα τους). Ετσι, προσθέτεις και εταιρίες όπως KLM, Lufthansa, Alitalia, Swiss, Austrian κτλ. [Κόλπο που έκανα 1-2 φορές στην Alitalia: Έκλεινα την πρώτη πτήση προς Μιλάνο πρωί και τη δεύτερη από Μιλάνο βράδυ. Έτσι είχα 6-7 ώρες για βόλτα στο Μιλάνο!]. Αν εξυπηρετείσαι από το Ελ. Βενιζέλος έχεις άπειρες επιλογές, από το Μακεδονία λιγότερες. Αν εξυπηρετείσαι από μικρότερα αεροδρόμια οι συνδέσεις είναι τραγικές εκτός καλοκαιριού. Είναι προτιμότερο να κλείσεις εισιτήριο για Αθήνα και μετά ένα δεύτερο εισιτήριο εσωτερικού. Γενικά, όσο πιο μικρά τα αεροδρόμια, τόσο πιο δύσκολες οι συνδέσεις. Το ιδανικό είναι Λονδίνο-Αθήνα. Αν θες να συνδέσεις Dundee με Χανιά έχεις πρόβλημα...
- Το φτηνότερο συνήθως είναι να κλείνεις απευθείας από τις αεροπορικές εταιρίες. Το πιο εύκολο είναι να δεις τις τιμές τους από τα επίσημα sites τους και να τα κλείσεις μέσω πιστωτικής κάρτας. Υπόψιν, τα κλασικά, χάρτινα εισιτήρια έχουν καταργηθεί πλέον. Το "εισιτήριο" το εκτυπώνεις πλέον εσύ. Φτηνά εισιτήρια βρίσκεις επίσης από το Expedia (τα περισσότερα εισιτήριά μου τα έχω κλείσει από εκεί). Αν προτιμάς τους κλασικούς πράκτορες, δοκίμασε το STA travel. Εξαιρετικός πράκτορας είναι το ελληνικών συμφερόντων Argo Travel στο Λονδίνο, που κλείνει εισιτήρια και τηλεφωνικά και εξυπηρετεί εξαιρετικά την ελληνική φοιτητιώσα νεολαία.
- Υπάρχει πάντα η Easyjet και οι μιμητές της. Η Easyjet πουλάει πολύ φτηνά εισιτήρια, αν κλείσεις νωρίς. Δεν έχει ιδιαίτερες ανέσεις, είναι αυστηρή με τα υπέρβαρα και δεν είναι φτηνότερη από άλλες αν δεν πάρεις τα πρώτα, φτηνά εισιτήρια. Είναι ιδανική πάντως αν σου τη βαρέσει να πας στην Ελλάδα για ένα Σαββατοκύριακο.
- Πολλές πόλεις εξυπηρετούνται από περισσότερα από ένα αεροδρόμια, ιδιαίτερα εντός και πέριξ του Λονδίνου. Μην ξεχνάς να υπολογίζεις το κόστος μετάβασης από/προς το αεροδρόμιο, γιατί τα τρένα τείνουν να είναι κάπως τσιμπημένα. Επίσης, υπολόγιζε ότι όσο πιο βόρεια μένεις, τόσο ακριβότερα τα εισιτήρια. Και λόγω απόστασης και λόγω δυσμενέστερων συνδέσεων.
4. Η εστία
Για την εστία τα έχουμε ξαναπεί. Πληρώνεις ανά τρίμηνο, συνολικά σου βγαίνει γύρω στις £3000 για έναν χρόνο και δεν πληρώνεις τίποτε έξτρα.
5. Η καθημερινότητα
H μεγαλύτερη διαρροή χρημάτων γίνεται στην καθημερινότητα! Μέχρι στιγμής βγάλαμε στα πάγια γύρω στις £8000. Υπολόγιζε για μία πολύ συντηρητική ζωή επιπλέον γύρω στις £1000 ανά τρίμηνο. Και αυτό γιατί:
- Απλά, καθημερινά πράγματα που στην Ελλάδα ενδεχομένως τα θεωρούσες και ως ταπεινές επιλογές (πχ. να πάρεις λεωφορείο αντί για ταξί), στην Αγγλία είναι πανάκριβα. Ενδεικτικά, το λεωφορείο για 2 km από το πανεπιστήμιο στο κέντρο του Reading αυτή τη στιγμή κάνει £2!
- Η φτηνή επιλογή για διασκέδαση είναι το να πίνεις μπύρες στο Union (£2 το pint, καθόλου άσχημα!). Οτιδήποτε αξιοπρεπέστερο είναι ακριβότερο. Ταβέρνες/κουτούκια προφανώς δεν υπάρχουν, οπότε βολεύεσαι με ό,τι βρεις. Εμείς βγαίναμε στο παρακμιακό κινέζικο (εξαιρετικό φαΐ με £10 το άτομο) ή στο Nando's (κοτοπουλάδικο με £15 το άτομο). Τα κλαμπ δεν είναι ακριβά, αλλά τα ποτά τους είναι σε μεζούρες των 25 ml, οπότε πίνεις τριπλές και τετραπλές βότκες για πλάκα. Ο κινηματογράφος είναι στα ελληνικά επίπεδα.
- Τα τρόφιμα είναι ακριβά! Ιδιαίτερα τα τρόφιμα που έχουμε συνηθίσει να τρώμε ως Έλληνες. Οπότε μην περιμένεις να καταναλώνεις φέτα με τον τενεκέ, 200 γραμμάρια θα παίρνεις μια στο τόσο έτσι για τη γεύση. Ούτε γεμιστά θα φτιάχνεις. Θα βολεύεσαι συχνά με το φαγητό της λέσχης το οποίο το πληρώνεις, γύρω στις £3 το γεύμα. Πολλοί έφερναν λάδια και κρέατα με τις αποσκευές τους από την Ελλάδα. Το βρίσκω υπερβολικό.
- Οι βόλτες είναι ακριβές! Αυτοί που ήμασταν κοντά στο Λονδίνο δεν αντιστεκόμασταν στον πειρασμό να πάρουμε το τρένο και να περάσουμε μία μέρα στην παγκόσμια αυτή μητρόπολη. Η βόλτα για καφέ και φαγητό έβγαινε £25 στην ξεφτίλα. Οχι ότι είναι λάθος φυσικά το να επισκέπτεσαι το Λονδίνο/Μάντσεστερ/Εδιμβούργο αν είσαι κοντά (αν δεν το κάνεις τώρα, τότε πότε;), αλλά έχε στο νου σου ότι σου κοστίζει. Καλύτερα να κόψεις όμως από αλλού. Αξίζουν αυτές οι βόλτες.
- Τα ψώνια. Καθαρά και ξάστερα: Δεν πρόκειται να βρεις πράγματα στην Αγγλία που δεν βρίσκεις στην Ελλάδα, εκτός φυσικά από τα εξειδικευμένα. Δεν αξίζει να πηγαίνεις "για ψώνια" αγοράζοντας πέρα από τις ανάγκες σου. Οι Άγγλοι, όπως και οι Έλληνες, ψωνίζουν από τα εμπορικά κέντρα, από Zara, Mango, H&M. Τσίτια θα βρεις και μάλιστα ακριβότερα. Κόλπο: Οι γονείς σου δεν πρόκειται να σου δώσουν λιγότερα χρήματα αν έχεις ψωνίσει ήδη από Ελλάδα. Εξοπλίσου! Κράτα τα λεφτά σου! Χίλιες φορές καλύτερα να δώσεις τις £150 που θα φας "για ψώνια" σε μία εκδρομή ή ένα θέατρο στο Λονδίνο. Επιφυλάσσομαι για τις εκπτώσεις του Ιανουαρίου, τα δίνουν όλα τζάμπα. Εγώ ακόμη και τα χαρτικά τα αγόραζα από εδώ όταν μπορούσα. Σιγά μη πληρώσω διπλά τα μελανάκια του εκτυπωτή και £2 το Uniball.
- Τα τσιγάρα. Αν καπνίζεις, την έχεις άσχημα. Τα τσιγάρα κοστίζουν 2-3 φορές τις τιμές που έχεις συνηθίσει, αλλά όπως και να έχει το τσιγάρο θα το ελαττώσεις. Ξέχνα τα γεμάτα καπνό κλαμπ και τα ρεμπετάδικα-τεκέδες. Το τσιγάρο απαγορεύεται σε όλους τους κλειστούς χώρους (και εννοείται και στην εστία). Θα καπνίζεις έξω, στη βροχή και στο κρύο. Και αν θες καφέ-και-τσιγάρο, θα παίρνεις τον καφέ σου σε πλαστικό ποτηράκι και θα καπνίζεις στο παγκάκι. Πολλοί έφερναν 4-5 κούτες τσιγάρα μαζί τους για να βγάλουν το τρίμηνο. Αν καπνίζεις πολύ, σου έρχεται πιο οικονομικά, αλλά είναι και παγίδα, γιατί πάντα έχεις τσιγάρα στο δωμάτιο. Σκέψου να το κόψεις.
- Όσο πιο βόρεια, τόσο πιο φτηνά! Όσο πιο κοντά στο Λονδίνο, τόσο πιο ακριβά! Α ρε φτωχομάνα Σκωτία!